İnsan toplumsal bir varlıktır. Eski deyimle ifade edersek “medeni-i bitap” dır. Sosyal bir varlık olma özelliğine sahip olması nedeniyle yalnız başına hiç kimsenin olmadığı ortamlarda yaşaması zordur. Çünkü insan zayıf bir yaratılıştadır. Başkalarıyla yardımlaşma, ilgi, sevgi ve bilgi alışverişinde bulunmak durumundadır. Bu yüzden arkadaşlık ve dostluk insan için olmazsa olmaz kavramlardan biridir.
Ergen de dünyasında özdeşleme ve sorumluluk kavramlarının yer almasıyla beraber sosyal hayatın içinde bizzat var olur. Bu varoluşun beraberinde iletişim ve ilişkiyi getirir. Gencin akranlarıyla arkadaşlık etmesi, sağlıklı bir iletişim kurması ve hayatına devam etmesi açısından önemlidir. Arkadaştan yoksun büyüyen ergenler, sürekli kendilerini büyükler ile kıyaslar. Bu kıyaslama sonucu büyükler gibi olamadıklarını
görür ve umutsuzluğa kapılırlar. Çünkü büyüklerde olup kendilerinde olmayan birçok özellik vardır. Bunu fark eden genç kendini eksik ve kusurlu hisseder.
Bireyin insani özelliklerini kullanıp hayata geçirmesi ve toplumda yaşayabilmesi için bazı bilgi ve beceriler kazanması ve bunları kullanarak sosyalleşmesi gerekir. Sosyalleşme hayat boyu devam eden bir süreçtir. Bu yüzden birey, kendi kimliğini oluşturup, diğer insanlarla ilişkiye girmeli, bazı ortak nesne ve değerleri paylaşmalıdır. Bu ilişki sayesinde birey kendine çekidüzen verir, araştırmaya girerek kendini geliştirmeye başlar. Böylece yeni sorumluluk ve tecrübeler kazanır.
Ergenlik Döneminde Sosyal İlişki
Ergenlikteki sosyal ilişki gereksiniminin temel hedefleri toplumda saygın bir yer edinmektir. Ergen siyasal, dinsel, sportif etkinliklere katılır. Değer yargı çatışmalarının yaşandığı bu dönemde değişik rolleri deneyerek kendini (benliğini) seçmeye ve oluşturmaya başlar. Ergenin olumlu ve sağlıklı bir rol benimsemesi ve mutlu bir hayat yaşaması ailesinin ve okulunun ortak çabalarına bağlıdır. Aile ve okul ergene özgüven duygusu kazandırmalı, kendilik ve farkındalık bilincini aşılamalıdır.
Ergen, ev yaşamından sıyrılarak topluma açılır. Evi dar gelmeye, anne babasının öğüt ve eleştirilerine içerlemeye başlar. Ona göre nefes alabildiği tek yer dışarısıdır. Kendi gibi bağımsızlık arayan ve aynı kaygıları paylaşan yaşıtlarına katılır. Evinde ebeveynlerince anlaşılmadığı ve kendisine değer verilmediğini düşünen genç için arkadaş grubu bir sığınak olur. Arkadaşlarıyla girdiği bu ilişki kendi iletişim ve yeteneklerinin ortaya çıkmasına zemin hazırlar. Böylece ergenlik döneminde yoğunlaşan ait olma, kabul görme, bağlanma gibi sosyal gereksinimler karşılanmış olur.
Okul, ergenin bireysel gelişmesini ve başarılarını etkileyen bir kurumdur. Hem ergenin arkadaş çevresini oluşturması hem de çeşitli faaliyetlerle kendi becerilerini ortaya çıkarması açısından önemli bir eğitim müessesesi olan okulların, ergenin sosyalleşmesine etkisi ve katkısı büyüktür. Yine okul döneminde çocukların öğretmen tutumlarından etkilendiği ve anlayışlı öğretmenlerin ergenler için iyi bir özdeşim modeli olduğu unutulmamalıdır.
